คู่มือเลี้ยงลูกหมาฉบับสมบูรณ์ ครบจบทุกขั้นตอน
เริ่มตั้งแต่วันที่คุณรับลูกหมามาเลี้ยง นั่นถือว่าคุณต้องมีความรับผิดชอบกับอีกหนึ่งชีวิตที่เพิ่มขึ้นมาและก็มักพ่วงมาด้วยความน่ากังวลไม่น้อย เพราะโดยธรรมชาติแม่สุนัขจะคอยดูแลลูกสุนัขตามสัญชาตญาณ รวมถึงมีน้ำนมที่อุดมไปด้วยสารอาหารมากมาย พร้อมให้เจ้าตัวจิ๋วได้ใช้ในการเจริญเติบโต อย่างไรก็ตาม การที่มนุษย์ต้องกลายมาเป็นแม่หมาจำเป็นนั้นสามารถทำได้ หากรู้วิธีการดูแลลูกหมาได้อย่างถูกต้อง รวมถึงต้องเข้าใจความต้องการของแต่ละช่วงวัยอย่างลึกซึ้ง
สิ่งที่ต้องเตรียมให้พร้อมตั้งแต่วันแรกที่ได้ลูกหมามาเลี้ยง
เมื่อรับลูกหมาเข้ามา สิ่งแรกที่ต้องทราบคืออายุของสุนัข รวมไปถึงสภาพแวดล้อมที่เจ้าตัวจิ๋วเคยอยู่ ในจุดนี้เจ้าของควรสอบถามฟาร์มอย่างละเอียด รวมไปถึงขอคำแนะนำเพิ่มเติมโดยเฉพาสำหรับน้องหมาแต่ละสายพันธุ์ เพราะการที่เราทราบช่วงวัยของลูกสุนัข จะทำให้เข้าเราสามารถดูแลเค้าได้อย่างถูกต้อง และเป็นการลดความเสี่ยงการเกิดอันตรายโดยไม่ตั้งใจ ซึ่งโดยปกติแล้วอายุของลูกหมาที่เหมาะแก่การรับมาเลี้ยงดูต่อจะเป็นช่วง 2 เดือนขึ้นไป เพราะลูกสุนัขจะเริ่มเข้าสู่กระบวนการเรียนรู้และไม่ติดแม่มากเกินไป
อาหาร
หากสุนัขที่รับเลี้ยงมีอายุยังน้อย (ช่วง 1-2 เดือน ) ควรใส่ใจเรื่องอาหารเป็นพิเศษ เนื่องจากฟันของน้องหมายังไม่งอก รวมถึงระบบย่อยอาหารยังทำงานไม่เต็มที่มากนัก เพราะฉะนั้นอาหารลูกสุนัขแรกเกิดที่เหมาะสมคือนมสูตรเฉพาะ แต่หลายคนชอบเข้าใจผิดว่าลูกสุนัขสามารถกินนมวัวที่ขายกันตามร้านสะดวกซื้อได้ ในความจริงนั้นไม่ใช่เลย หากลูกสุนัขดื่มนมวัวจะทำให้ระบบย่อยอาหารรวน ท้องเสีย และอาเจียน เนื่องจากสุนัขไม่สามารถย่อยโปรตีนในนมวัวได้ครับ ทางทีดีควรเลือกเป็นนมสูตรเฉพาะสำหรับลูกสุนัขที่มีสารอาหารเหมาะสมแก่การเติบโต
ในส่วนของสุนัขอายุ 2 เดือนขึ้นไปนั้น ควรเริ่มสอนให้ลูกสุนัขคุ้นชินกับการทานอาหารเม็ด โดยช่วงแรกอาจผสมอาหารกับนมสูตรเฉพาะก่อน แช่ทิ้งไว้สักประมาณ 5-10 นาทีเพื่อให้ความนิ่ม เคี้ยวง่าย ไม่ติดคอ และเมื่อน้องหมาโตขึ้นก็ค่อยๆ ลดเวลาการแช่อาหาร รวมถึงปริมาณนมให้น้อยลง โดยการเลือกอาหารให้น้องหมาตัวจิ๋วนั้น ควรเลือกอาหารเฉพาะที่ออกแบบมาเพื่อลูกสุนัข ที่อุดมไปด้วยสารอาหารที่จำเป็น และมีปริมาณโปรตีนที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของลูกหมาครับ โดยอาหารเม็ดสูตรลูกสุนัขนั้นสามารถให้ยาวไปจนน้องหมามีอายุครบ 1 ปีได้เลยครับ
อีกหนึ่งเรื่องควรทราบคือ ไม่ควรให้อาหารคนแก่ลูกสุนัขเด็ดขาด เนื่องด้วยระบบย่อยอาหารที่ยังทำงานไม่เต็มที่ อาจทำให้น้องหมามีอาการแพ้ที่รุนแรงกว่า หรือเกิดการสะสมของคุณค่าทางโภชนาการที่มากเกินไปจนก่อให้เกิดโรคภัยต่างๆ ในภายหลังได้ ทางหนึ่งคือหากน้องหมาเริ่มต้นด้วยการทานอาหารคนก็จะทำให้การปรับมาทานอาหารหมาโดยเฉพาะนั้นเป็นไปได้ยากอีกเท่าตัว
สถานที่
นอกเหนือจากเรื่องอาหารการกินแล้ว การเตรียมสถานที่ให้เหมาะสมถือเป็นสิ่งจำเป็นกับลูกสุนัขและตัวเจ้าของเอง เราอาจเคยได้ยินคำศัพท์ที่ว่า ‘Dog Proof’ หรือ ‘Dog Friendly’ ซึ่งมักหมายถึงสิ่งของหรือสถานที่ที่เป็นมิตรกับน้องหมานั่นเอง ในส่วนของที่อยู่อาศัยเจ้าของควรแบ่งโซนพื้นที่เล่น, พื้นที่นอน และโซนขับถ่ายอย่างชัดเจน เพื่อเป็นการฝึกให้ลูกหมาเริ่มเรียนรู้ตั้งแต่อายุยังน้อย
โดยทั่วไป เจ้าของมักปล่อยให้ลูกหมาออกมาวิ่งเล่นในบริเวณบ้านได้ ซึ่งถือว่าเป็นเรื่องที่ดี อย่างไรก็ตามควรเก็บสิ่งของที่อาจก่อให้เกิดอันตรายต่อน้องหมาออกไปให้พ้นมือ ไม่ว่าจะเป็นสารเคมี, สายไฟ, ของชิ้นเล็กๆ ที่เจ้าตูบอาจแทะเล่นจนเผลอกลืนเข้าไป นอกเหนือจากนี้ยังมีเฟอร์นิเจอร์บางอย่างที่แนะนำให้หลีกเลี่ยงกับลูกหมาวัยกำลังโต อย่างเช่น โซฟา, รองเท้า, พรม รวมไปถึงของใช้ราคาแพง เพราะในช่วงวัยที่ฟันกำลังงอก รับรองว่าเจ้าตูบกัดไม่เลือกแน่นอน นอกเหนือจากนี้อาจมีการพาน้องหมาออกไปวิ่งเล่นนอกบ้านบ้าง เพื่อให้เค้าได้สูดอากาศบริสุทธิ์ และคุ้นเคยกับการออกไปผจญภัยรอบรั้วบ้าน แนะนำว่าหากเป็นสนามหญ้านุ่มๆ จะดีมาก ปล่อยให้น้องได้เกลือกกลิ้งไปกับผืนหญ้า คิดแล้วก็เป็นภาพที่แฮปปี้ทั้งเจ้าตูบและเจ้าของเลยล่ะครับ
สำหรับโซนที่นอน ทางที่ดีควรมีคอกหรือที่นอนนุ่มๆ เฉพาะสำหรับการพักผ่อน จะดีมากหากเราสามารถสอนให้เจ้าตูบนอนหลับเป็นที่ในโซนที่มีความอบอุ่นเปรียบเสมือนไออุ่นที่น้องๆ ได้จากคุณแม่หมานั่นเอง เหนือสิ่งอื่นใดคือเรื่องเวลาการนอน บางครั้งลูกหมาอาจเล่นเพลินจนดึกดื่นซึ่งถือเป็นเรื่องที่ไม่ดีมากนัก ควรสอนให้น้องหมาเข้านอนเป็นเวลาในอาณาเขตบริเวณพักผ่อนของตัวเอง อย่างไรก็ตามหมาเด็กอาจจะชอบนอนพักกลางวันเช่นกัน ซึ่งถือเป็นเรื่องที่ดีและจำเป็นมาก ถือเป็นหนึ่งในกระบวนการเจริญเติบโตของน้องหมาที่เจ้าของควรรู้ไว้
สุดท้าย โซนการขับถ่ายถือเป็นอีกหนึ่งความจำเป็นที่จะต้องมีไว้เพื่อฝึกความมีวินัยของลูกหมา แนะนำควรหาถาดฉี่พร้อมรองแผ่นซับฉี่สุนัขมาวางไว้ตรงจุดที่เราต้องการ เมื่อไหร่ก็ตามที่เราเห็นว่าน้องหมากำลังกระวนกระวายใจอยากถ่ายทุกข์ ก็จงรีบอุ้มน้องไปวางตรงถาดฉี่ทันที ทำอย่างนี้ไปเรื่อยๆ ซักพักหนึ่งลูกหมาก็จะเริ่มเรียนรู้และขับถ่ายเป็นที่เป็นทาง
คนดูแล
เจ้าของที่รับเลี้ยงลูกสุนัขทุกคนพึงระลึกไว้เสมอว่า ลูกสุนัขเป็นสิ่งมีชีวิตที่ต้องการความเอาใจใส่มากที่สุดอย่างนึง ก่อนรับน้องมาเลี้ยงควรวางแผนก่อนว่าเราจะมีเวลาดูแลลูกสุนัขเท่าที่เค้าต้องการหรือไม่ ไม่ควรปล่อยลูกหมาไว้ตัวเดียวเด็ดขาด เพราะเราไม่รู้เลยว่าเค้าจะมีอันตรายเมื่อไหร่ได้บ้าง บางสิ่งบางอย่างที่เราคิดว่าปลอดภัยก็อาจเป็นอันตรายต่อน้องหมาของเราได้ รวมไปถึงการให้อาหารที่มีความถี่กว่าปกติ โดยเฉพาะลูกหมาแรกเกิดที่ต้องกินนมวันละหลายเวลา และการขับถ่ายที่ไม่ค่อยเป็นที่ของลูกหมา จึงควรมีผู้ดูแลตลอดเวลา
อุปกรณ์การเลี้ยง
ในความจริงนั้นอุปกรณ์การเลี้ยงลูกสุนัขนั้นไม่ได้ตายตัว ขึ้นอยู่กับความพอใจของเจ้าของ บางบ้านอาจจะอุปกรณ์เผื่อไว้จนหมาโต หรือซื้อพร๊อบ optional ต่างๆ แต่หลักๆ ที่ควรมีติดบ้านไว้มีดังนี้
ถ้วยอาหาร / ถ้วยน้ำ : ควรแยกถ้วยน้ำและอาหารทุกครั้ง ทำความสะอาดทุกวันเพื่อสุขอนามัยที่ดี
ถาดฉี่และแผ่นรอบซับฉี่ : เลือกขนาดที่เหมาะสมกับลูกสุนัขของคุณ
เตียงนอนสุนัข / ผ้าห่ม : ควรเลือกเตียงที่มีความนุ่ม และผ้าห่มที่พอจะให้ความอบอุ่นลูกสุนัขได้ แต่ไม่ควรหนาจนเกินไป
ปลอกคอ / สายจูง : ในกรณีที่พาลูกสุนัขออกไปนอกบ้าน ไม่ควรไว้ใจปล่อยให้วิ่งเล่นด้วยตัวเอง ควรใช้สายจูงที่มีขนาดเหมาะกับขนาดสุนัข ไม่แน่นหรือหลวมจนเกินไป
อื่นๆ เช่น แชมพูอาบน้ำลูกสุนัขสูตรอ่อนโยน, แปรงสีฟันสุนัขนุ่ม, แปรงหวีขน, ทิชชู่เปียกทำความสะอาดตัว เป็นต้น
อาหารสำหรับลูกหมาอายุตั้งแต่ 1-3 เดือน พร้อมวิธีการให้อาหาร
สำหรับสุนัข 1 เดือน
ในช่วง 4 สัปดาห์แรก ลูกสุนัขจำเป็นจะต้องได้รับสารอาหารจากนมอย่างสม่ำเสมอ ไม่ควรให้อาหารอย่างอื่นเพิ่มเติม เนื่องจากระบบย่อยอาหารของน้องหมายังบอบบางและอ่อนแอ การเลือกนมที่เหมาะสมนั้นเป็นสิ่งสำคัญ ทางที่ดีควรเป็นนมสูตรเฉพาะสำหรับลูกสุนัขที่ออกแบบมาเพื่อเสริมโภชนาการของเจ้าตูบ โดยในช่วงวัยนี้น้องหมาจะเริ่มคลาน ส่งเสียงร้องเมื่อหิว และเรียนรู้สิ่งรอบตัว ทางที่ดีควรชงใส่ขวดนมป้อนเพื่อป้องกันการสำลัก ความถี่ประมาณวันละ 4 ครั้งแต่หากน้องหมาเริ่มเลียนมจากชามได้ ก็ควรค่อยๆ ฝึกอย่างค่อยเป็นค่อยไป
สำหรับสุนัข 2 เดือน
เมื่อลูกสุนัขมีอายุครบ 8 สัปดาห์ จะเริ่มเดินได้กระฉับกระเฉง และฟันน้ำนมก็เริ่มงอก เป็นช่วงที่เราสามารถปรับเป็นอาหารเม็ดได้ ในช่วงแรกควรแช่ผสมกับนมก่อนเพื่อให้เม็ดอาหารอ่อนนุ่ม เคี้ยวได้สะดวก และย่อยง่าย การค่อยๆ ผสมอาหารเม็ดจะช่วยเพิ่มสารอาหารที่จำเป็นและเริ่มทำให้สุนัขคุ้นชินกับรสชาติอาหารได้มากขึ้น
สำหรับสุนัข 3 เดือน
และเมื่อครบ 12 สัปดาห์ ลูกสุนัขมีความแข็งแรงมากขึ้น สามารถวิ่งเล่นได้ปร๋อและฟันงอกเต็มที่ เจ้าของควรปรับเป็นให้เฉพาะอาหารเม็ดแทน เพื่อเพิ่มโภชนาการที่จำเป็นให้น้องหมาได้ตรงจุดมากขึ้น แน่นอนว่าในช่วงนี้เจ้าตูบมีพลังล้นเหลือ พร้อมออกไปเผชิญโลกกว้าง เพราะฉะนั้นควรเลือกอาหารที่มีคุณภาพดีอย่าง YORA Puppy อาหารสูตรเฉพาะสำหรับลูกสุนัขที่มีโปรตีนสูงกว่า 20% ช่วยเสริมการเจริญเติบโตของร่างกายและมัดกล้ามเนื้อ อีกทั้งยังอุดมไปด้วยสาหร่ายทะเล DHA Dried Algae ที่เน้นบำรุงสมองเป็นพิเศษ
การดูแลสุขภาพและสุขอนามัยสำหรับลูกสุนัข
แน่นอนว่าช่วงอายุแรกเกิด ถึง 3 เดือน คือช่วงเวลาทองในการสร้างภูมิคุ้มกันของลูกสุนัข อาหารและสุขอนามัยที่ดีถือเป็นสิ่งจำเป็นมากที่จะช่วยลดค่าใช้จ่ายการรักษาพยาบาลในตอนแก่ หากเจ้าของใส่ใจเลือกอาหารที่เหมาะสมกับช่วงวัย ก็จะทำให้สุขภาพร่างกายของลูกสุนัขแข็งแรงตามไปด้วย รวมไปถึงเรื่องของสุขอนามัยก็เช่น การหมั่นทำความสะอาดโซนที่อยู่อาศัย ล้างชามอาหารเป็นประจำ รวมถึงดูแลความสะอาดของลูกสุนัขก็จะช่วยทำให้คุณภาพชีวิตของสุนัขดีตามไปด้วย สิ่งหนึ่งที่พึงระวังเมื่อสุนัขยังเป็นหมาเด็กคือเรื่องของเห็บ ที่อาจเป็นพาหะนำไปสู่โรคภัยต่างๆ โดยเฉพาะพยาธิเม็ดเลือดสุดอันตรายที่พรากชีวิตลูกสุนัขมานักต่อนักแล้ว เพราะฉะนั้นหากพาน้องหมาไปเดินเล่นนอกบ้าน หรือวิ่งเล่นในสนามหญ้า ก็ควรหมั่นตรวจเช็กให้ดีนะครับว่าไม่มีเจ้าเห็บเกาะติดมา
ทริคดีๆ สำหรับการเลี้ยงลูกสุนัข
ก่อนจะจากกันไป ขอส่งท้ายด้วยทริคดีๆ สัก 5 ข้อที่อยากบอกต่อ เพื่อให้การเลี้ยงลูกสุนัขของคุณมีความสุขมากขึ้นครับ
คิดให้ดีก่อนการรับลูกสุนัขมาเลี้ยง ควรมั่นใจว่าพันธุ์สุนัขที่รับมาแลี้ยงนั้นเหมาะกับตัวเอง
หมั่นพูดคุยกับลูกสุนัขบ่อยๆ เพราะการพูดเสียงสองคือการบอกรักไปในตัว
พาน้องหมาออกไปวิ่งเล่นเจอเพื่อนสี่ขาบ้าง เป็นการสอนให้เค้าเข้าสังคมและไม่ตื่นคน
เจ้าของสามารถเริ่มสอนทริคต่างๆ ได้ตั้งแต่น้องหมายังเป็นเด็ก โดยการให้อาหารเป็นรางวัล
ให้คิดว่าสุนัขก็เหมือนลูกของเราคนหนึ่ง เพราะฉะนั้น เราจึงต้องใส่ใจเขาให้มากๆ เพื่อให้เขารู้สึกถึงความรักที่เรามีให้เขา แล้วเขาก็จะตอบแทนเราด้วยการแสดงความรักกลับมาให้อย่างแน่นอน
ทาง YORA Thailand หวังว่าบทความนี้จะช่วยให้คุณพ่อคุณแม่มือใหม่เห็นแนวทางการเลี้ยงลูกสุนัขได้อย่างถูกต้อง และสามารถนำไปประยุกต์ใช้กันได้จริงๆ นะครับ เพราะจุดเริ่มต้นของน้องหมาอายุยืน ก็มาจากการวางรากฐานความแข็งแรงตอนที่เค้ายังเป็นเบบี๋ได้อย่างเหมาะสม