หมามองเห็นสีอะไร? ไขข้อสงสัย 8 เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับสายตาน้องหมา

หมามองเห็นสีอะไร? เชื่อว่าคำถามนี้ต้องเคยแว๊บเข้ามาในหัวของคนที่เลี้ยงหมาแทบทุกคน ไม่ว่าจะเป็นเจ้าของที่คลุกคลีอยู่กับน้องหมาทุกวัน หรือสายทาสหมาที่แวะไปเล่นกับน้องตามสวนสาธารณะก็ตาม

บางคนอาจเคยได้ยินว่า หมาเห็นโลกแค่ขาวดำ บ้างก็คิดว่าน้องหมามองเห็นเหมือนกับที่คนเราเห็น แต่ความจริงแล้ว สายตาของน้องหมาทำงานต่างจากเราพอสมควร และนั่นทำให้มุมมองที่พวกเค้าเห็นโลกใบนี้แตกต่างไปจากที่เราคิดไว้มากทีเดียว

การเข้าใจว่าน้องหมามองเห็นอะไรได้บ้าง มองเห็นไกลแค่ไหน หรือแยกสีได้หรือเปล่า จะช่วยให้เราดูแลและสื่อสารกับเค้าได้ดีขึ้น เข้าใจพฤติกรรมต่าง ๆ มากขึ้น และยังช่วยเลือกของเล่น สีเสื้อ หรือสภาพแวดล้อมให้เหมาะกับน้องหมาได้มากกว่าเดิม

วันนี้ Yora Thailand จะพาคนรักหมาไปไขข้อสงสัยกับ 8 เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับสายตาน้องหมา ที่คุณอาจไม่เคยรู้มาก่อน มีอะไรบ้าง ตามไปอ่านกันเลย!

---

8 เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับสายตาของสุนัข

1. น้องหมาไม่ได้มองเห็นแค่สีขาวดำอย่างที่หลายคนเข้าใจ

เวลาเราพูดถึงเรื่องการมองเห็นของสุนัข หลายคนอาจนึกว่าโลกของพวกเค้ามีแค่สีขาวดำเหมือนหนังยุคเก่า แต่ความจริงแล้ว ไม่ใช่แบบนั้นเลยครับ

ในความเป็นจริง สายตาของน้องหมายังสามารถมองเห็นสีได้อยู่บ้าง เพียงแต่มองเห็นได้น้อยกว่าคนมาก เพราะระบบการมองเห็นของหมาเป็นแบบ Dichromatic Vision หรือ ตาบอดสีสองเฉด นั่นเอง ซึ่งนั่นก็ทำให้น้องหมามองเห็นสีได้หลัก ๆ ได้แค่ น้ำเงิน เหลือง และเฉดสีเทา เท่านั้น

Credit: American Kennel Club

แล้วสีอื่น ๆ หายไปไหน?

เนื่องจากน้องหมามีเซลล์รับแสงชนิดกรวยที่เรียกว่า Cone Cells ในดวงตาน้อยกว่าคน จึงไม่สามารถแยกแยะสีได้ละเอียดเท่ามนุษย์ โดยเฉพาะ สีแดง เขียว ชมพู หรือม่วง ซึ่งจะถูกมองเห็นเป็นแค่สีตุ่น ๆ กลืน ๆ คล้าย ๆ โทนเทาหรือน้ำตาล

ลองดูตัวอย่างสีในมุมมองของน้องหมาได้แบบนี้เลย:

• สีแดง → มองเห็นเป็น น้ำตาลเทา

• สีเขียว → กลายเป็น เทาอ่อน

• สีชมพู → เห็นเป็น โทนหม่น ๆ

• สีม่วง → กลายเป็น น้ำเงินหม่น

• สีฟ้าและเหลือง → เห็นได้ชัดเจนที่สุด

แล้วมีผลยังไงในชีวิตจริง?

สมมุติเราโยนลูกบอลสีแดงบนสนามหญ้า น้องหมาอาจยืนงงอยู่พักใหญ่ เพราะทั้งสนามเขียว ๆ กับลูกบอลแดง ๆ ดูคล้ายกันไปหมดในสายตาของเค้า เพราะฉะนั้น ถ้าอยากให้น้องหมาเล่นสนุก มองเห็นของได้ชัด ๆ การเลือกของเล่นหรืออุปกรณ์สี น้ำเงิน หรือ เหลืองสด จะช่วยให้สุนัขเห็นได้ง่ายและสนุกมากขึ้นครับ 

---

2. สุนัขมองเห็นในตอนกลางคืน หรือที่ที่แสงน้อยชัดกว่า 

หลายคนอาจเคยสังเกตว่าน้องหมายังเดินไปมาได้สบายแม้ในตอนกลางคืน หรือบางทีก็สามารถมองเห็นวัตถุที่เราแทบมองไม่ออกในที่มืด และนั่นไม่ใช่เรื่องบังเอิญเลยครับ เพราะจริง ๆ แล้ว สุนัขมองเห็นในที่มืดได้ดีกว่ามนุษย์หลายเท่า

ทำไมน้องหมาถึงมองเห็นในกลางคืนได้ดีกว่า?

คำตอบอยู่ที่โครงสร้างของดวงตาสุนัขนี่แหละครับ โดยมีองค์ประกอบหลัก ๆ ที่ช่วยให้พวกเค้ามองในที่มืดได้ดีขึ้น คือ:

• เซลล์รับแสงชนิดแท่ง (Rod cells) ในจอตามีจำนวนมากกว่ามนุษย์ ทำให้ไวต่อแสงและการเคลื่อนไหว

• มีชั้นสะท้อนแสงที่เรียกว่า Tapetum Lucidum ซึ่งจะสะท้อนแสงที่เข้าตาให้ย้อนกลับไปยังจอประสาทตาอีกครั้ง เพิ่มโอกาสในการจับภาพให้ชัดขึ้น แม้ในแสงน้อย และTapetum Lucidum นี่เองที่ทำให้เวลาถ่ายรูประหว่างคืน หรือตอนเปิดแฟลช ตาน้องหมาจะดูเรืองแสง หรือสะท้อนแสงวิบวับออกมา

แม้จะไม่ได้คมชัดแบบกลางวัน แต่น้องหมาสามารถแยกแยะวัตถุใหญ่ ๆ และตรวจจับการเคลื่อนไหวในที่มืดได้ดีมาก โดยเฉพาะถ้าเป็นพื้นที่ที่พวกเค้าคุ้นเคยอยู่แล้ว พวกเค้าจะเดินหลบสิ่งกีดขวาง หรือกระโดดขึ้นโซฟาได้สบาย ๆ แม้ในความมืด สรุปก็คือน้องหมามีสายตากลางคืนที่เหมาะกับการใช้ชีวิตแบบนักล่า (เหมือนในอดีต) และนั่นทำให้พวกเค้าสามารถมองเห็นได้ชัดเจนในที่แสงน้อยกว่าที่เราคิดมาก

---

3. มุมมองของหมากว้างกว่าคน มองซ้ายขวาได้รอบตัว!

รู้ไหมครับว่านอกจากการมองเห็นในที่มืดจะเหนือกว่าเราแล้ว มุมมองสายตาของน้องหมาก็กว้างกว่าคนเราอีกด้วย! ในขณะที่สายตามนุษย์มองเห็นภาพรอบตัวได้ประมาณ 180 องศา เท่านั้น แต่น้องหมาสามารถมองเห็นได้กว้างถึง ประมาณ 240-300 องศา เลยทีเดียว อาจมากหรือน้อยกว่านี้เล็กน้อย ขึ้นอยู่กับลักษณะของกะโหลกและตำแหน่งดวงตาแต่ละพันธุ์ เช่น

• สุนัขพันธุ์ที่มีกะโหลกเรียวยาว เช่น เกรย์ฮาวด์, วิปเพ็ท, บอร์ซอย จะมีมุมมองกว้างมาก 

• สุนัขพันธุ์หน้าสั้นอย่าง ปั๊ก, ชิสุ, บูลด็อก จะมีมุมมองแคบกว่า และอาจมองเห็นด้านข้างได้น้อยลง

สายตารอบด้านของน้องหมาเป็นคุณสมบัติที่ถ่ายทอดมาจากสัญชาตญาณนักล่าและความเป็นผู้เฝ้าระวังในธรรมชาติ ทำให้พวกเค้า

• สังเกตการเคลื่อนไหวรอบตัวได้อย่างรวดเร็ว

• มองเห็นวัตถุที่เคลื่อนไหวจากด้านข้างได้ง่าย

• ตอบสนองต่อสิ่งแปลกปลอมหรือเสียงดังได้ไวมาก

ถ้าเคยสงสัยว่าน้องหมาหันขวับเวลาเห็นรถวิ่ง หรือมีคนเดินผ่านด้านหลัง ทั้งที่เรายังไม่ทันรู้ตัว นั่นแหละครับคือพลังของ มุมมองกว้างรอบด้าน ที่ทำให้พวกเค้าไวกว่าคนเราหลายเท่า!

---

4. น้องหมาสายตาสั้น! มองไม่ชัดเท่าคน แต่จับการเคลื่อนไหวได้ไวมาก 

ถึงน้องหมาจะมีสายตาที่มองกว้างรอบตัว แถมยังมองในที่มืดได้ดี แต่ในเรื่องความคมชัดของการมองเห็นนั้น ต้องยอมรับเลยว่า น้อยกว่าคนเราค่อนข้างมาก

แล้วสายตาคนกับหมาต่างกันยังไง?

ในทางการแพทย์จะใช้ตัวเลขเช่น 20/20 หรือ 20/75 เพื่อวัดความคมชัดของการมองเห็น

• คนทั่วไปมีสายตา 20/20 หมายความว่า เรามองเห็นวัตถุได้ชัดเจนที่ระยะ 20 ฟุต (ประมาณ 6 เมตร)

• น้องหมาส่วนใหญ่มีสายตา 20/75 นั่นแปลว่า สิ่งที่มนุษย์มองเห็นชัดที่ระยะ 75 ฟุต (ประมาณ 23 เมตร) น้องหมาจะต้องเดินเข้าไปใกล้ถึง 20 ฟุต จึงจะมองเห็นได้ในระดับเดียวกัน

• แปลให้เข้าใจง่าย ๆ ก็คือ สิ่งที่น้องหมามองเห็นในระยะ 20 ฟุต จะมีความชัด พอ ๆ กับ สิ่งที่คนเรามองเห็นได้ชัดที่ระยะ 75 ฟุต นั่นเอง 

แต่ถึงแม้น้องหมาจะมองเห็นได้ไม่ชัดเท่าคนเรา แต่พวกเค้าก็เก่งมากในเรื่อง การจับการเคลื่อนไหว ทั้งไวและแม่นยำ แถมยังสามารถระบุรูปร่างของวัตถุจาก เงา หรือเค้าโครง ได้โดยไม่จำเป็นต้องเห็นรายละเอียดชัด ๆ เพราะน้องหมามักใช้ประสาทสัมผัสอื่นร่วมด้วย ไม่ว่าจะเป็น จมูกที่ไวต่อกลิ่น หรือ หูที่ได้ยินเสียงเบา ๆ ได้ดี มาช่วยในการรับรู้สิ่งรอบตัว นั่นจึงเป็นเหตุผลที่น้องหมาหลายตัวจำเจ้าของได้จากท่าทางการเดิน หรือรู้ว่าอะไรคือของเล่นชิ้นโปรด ทั้งที่อาจไม่ได้เห็นสีหรือรายละเอียดชัดเจนนักก็ตาม

5. หมาบางพันธุ์มีสายตาคมชัดกว่าพันธุ์อื่น

แม้ว่าสุนัขส่วนใหญ่จะมีค่าสายตาอยู่ที่ประมาณ 20/75 ซึ่งหมายความว่า พวกเค้าต้องเข้าใกล้วัตถุถึง 20 ฟุต จึงจะมองเห็นได้ชัดเท่ากับที่มนุษย์มองเห็นจากระยะ 75 ฟุต แต่ก็มีบางสายพันธุ์ที่มองเห็นชัดเจนกว่านั้นมาก ไม่ได้สายตาสั้นเหมือนหมาทั่วไป และยังมีค่าสายตาใกล้เคียงกับคนถึงขั้นเกือบระดับ 20/20 เลยทีเดียว เช่น เกรย์ฮาวด์ และ วิปเพ็ท ที่จัดอยู่ในกลุ่ม Sighthound หรือ สุนัขสายตาไว ซึ่งขึ้นชื่อเรื่องการตรวจจับการเคลื่อนไหวได้รวดเร็ว และมองเห็นวัตถุที่อยู่ไกล ๆ ได้แม่นยำเป็นพิเศษ

รวมถึงอีกหนึ่งสายพันธุ์ยอดนิยมอย่าง ลาบราดอร์ รีทรีฟเวอร์ ก็มีสายตาคมชัดกว่าสุนัขทั่วไปเช่นกัน จึงไม่แปลกที่เรามักเห็นพวกเค้าทำหน้าที่เป็น สุนัขนำทางสำหรับผู้พิการทางสายตา เพราะนอกจากจะเป็นสายพันธุ์ที่ฉลาด อ่อนโยน และฝึกง่ายแล้ว ลาบราดอร์ยังมีการมองเห็นที่ดีเยี่ยม ช่วยให้ผู้คนที่ต้องการความช่วยเหลือรู้สึกมั่นใจ และเดินทางได้อย่างปลอดภัยมากยิ่งขึ้น

---

6. ลูกหมาไม่ได้มองเห็นทันทีหลังคลอด

หลายคนอาจเข้าใจว่าลูกหมาเกิดมาปุ๊บก็มองเห็นได้เลย แต่ความจริงแล้ว ลูกหมาแรกเกิดจะ ยังมองไม่เห็นอะไรเลย ดวงตาจะปิดสนิทอยู่ในช่วง 1–2 สัปดาห์แรก เพราะระบบประสาทการมองเห็นยังพัฒนาไม่สมบูรณ์ และยังไวต่อแสงมาก

หลังคลอดประมาณ 14–21 วัน ดวงตาจะค่อย ๆ เริ่มเปิด และเริ่มตอบสนองต่อแสงแบบเบลอ ๆ จากนั้นพัฒนาการด้านสายตาจะดีขึ้นเรื่อย ๆ และเริ่มมองเห็นชัดขึ้นเมื่ออายุประมาณ 4–6 สัปดาห์ โดยช่วงวัยนี้ ลูกหมาจะเริ่มค่อย ๆ ใช้สายตาร่วมกับประสาทสัมผัสอื่นในการสำรวจโลก อย่างการใช้จมูกในการตามหานมแม่และจำกลิ่น ใช้การสัมผัสเพื่อรับรู้ความอบอุ่นของแม่และพี่น้อง หรือใช้เสียงเพื่อรับรู้ว่ามีอะไรอยู่รอบตัว

จึงไม่แปลกที่ลูกหมาในวัยนี้มักจะคลานช้า ๆ และซุกตัวอยู่ใกล้แหล่งความอบอุ่น ไม่ใช่เพราะขี้อ้อนอย่างเดียว แต่เพราะเค้ายังมองโลกไม่ออกนั่นเอง

---

7. สุนัขมีหนังตาชั้นที่สาม

นอกจากดวงตาที่กลมโตน่าเอ็นดูแล้ว น้องหมายังมีสิ่งพิเศษที่หลายคนอาจไม่เคยสังเกตมาก่อน นั่นก็คือ หนังตาชั้นที่สามครับ ส่วนนี้จะเป็นเยื่อเนื้อบาง ๆ สีชมพูอ่อนหรือแดงเรื่อ ๆ ที่จะเห็นได้บริเวณหัวตา หนังตาชั้นนี้ไม่ได้มีไว้แค่เพื่อความสวยงาม แต่มีหน้าที่สำคัญมากในการดูแลดวงตาของน้องหมา เพราะมันช่วยปกป้องลูกตาจากฝุ่นผง ลมแรง หรือสิ่งแปลกปลอมที่อาจทำให้เกิดการระคายเคือง และที่สำคัญคือ ภายในหนังตาชั้นนี้ยังมีต่อมน้ำตาอยู่ด้วย ซึ่งมีหน้าที่สร้างน้ำตามาหล่อเลี้ยงดวงตาให้ชุ่มชื้นอยู่เสมอ

อย่างไรก็ตาม หากต่อมน้ำตาที่อยู่ในหนังตาชั้นที่สามเกิดอักเสบ ก็อาจทำให้หนังตาส่วนนั้นโป่งพองและมีลักษณะคล้ายผลเชอร์รี่เล็ก ๆ โผล่ออกมาที่หัวตา ซึ่งเป็นอาการของโรคที่เรียกว่า Cherry Eye ซึ่งจำเป็นต้องได้รับการดูแลรักษาจากสัตวแพทย์อย่างเหมาะสม

เพราะฉะนั้น หากคุณเห็นว่าหนังตาของน้องดูบวมแดงผิดปกติ ก็อย่าปล่อยทิ้งไว้นะครับ รีบพาไปให้คุณหมอตรวจเช็กให้ชัวร์ จะได้รักษาทันก่อนจะกลายเป็นปัญหาใหญ่ในระยะยาวครับ

8. ดวงตาน้องหมาจะเริ่มขุ่นมัวเมื่ออายุมากขึ้น

เมื่อน้องหมาเริ่มมีอายุมากขึ้น ดวงตาของเค้าจะเริ่มขุ่นมัว คล้ายมีฝ้าจาง ๆ ปกคลุมอยู่ภายในครับ ภาวะนี้เรียกว่า เลนส์ตาขุ่นจากอายุ หรือ Lenticular Sclerosis ซึ่งเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของเนื้อเยื่อภายในเลนส์ตาตามวัย เป็นเรื่องปกติที่พบได้ในน้องหมาสูงวัย โดยเฉพาะช่วงอายุประมาณ 6–8 ปีขึ้นไป และแม้จะดูคล้ายกับ ต้อกระจก แต่ภาวะนี้ส่วนใหญ่ไม่เป็นอันตราย และไม่ได้กระทบกับการมองเห็นของน้องหมาเท่าไรนัก 

อย่างไรก็ตาม เพื่อความมั่นใจ ควรพาน้องหมาไปให้สัตวแพทย์ตรวจตาเป็นประจำ โดยเฉพาะหากดวงตาดูขุ่นมากขึ้นอย่างรวดเร็ว หรือมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น น้ำตาไหล ตาแดง หรือดูมีอาการเจ็บตา เพราะอาการเหล่านี้อาจบ่งบอกถึงโรคต้อกระจกหรือโรคตาร้ายแรงอื่น ๆ ที่ต้องได้รับการรักษาอย่างจริงจัง

การดูแลดวงตาน้องหมาให้ดีตั้งแต่เนิ่น ๆ พาน้องไปตรวจสุขภาพอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้น้องหมาใช้ชีวิตในวัยชราได้อย่างมีความสุข มองเห็นโลกได้อย่างปลอดภัย และยังคงมองตาเจ้าของได้อย่างอบอุ่นเหมือนเดิมนะครับ

---

แม้สายตาน้องหมาจะไม่ได้มองเห็นโลกแบบเดียวกับเรา ไม่ว่าจะเป็นเรื่องสี รายละเอียด หรือความคมชัด แต่พวกเค้าก็มีวิธีรับรู้และเข้าใจสิ่งรอบตัวในแบบของตัวเอง และนั่นก็เพียงพอแล้วสำหรับการใช้ชีวิตอย่างมีความสุข โดยเฉพาะเมื่อมีเจ้าของที่เข้าใจและใส่ใจอยู่ข้าง ๆ อย่าลืมดูแลดวงตาน้องหมาให้ดี ตรวจสุขภาพประจำปี และคอยสังเกตความเปลี่ยนแปลงเล็ก ๆ ที่อาจบอกอะไรได้มากกว่าที่คิด

และนอกจากเรื่องดวงตาแล้ว สุขภาพโดยรวมก็สำคัญไม่แพ้กัน โดยเฉพาะเรื่องอาหาร! ถ้ายังมองหาอาหารดี ๆ ให้กับน้องหมา เราก็ขอฝาก Yora  อาหารสุนัขเกรด Holistic จากอังกฤษ ไว้ด้วยนะครับ อาหารสุนัขที่ใช้โปรตีนจากแมลงเป็นแหล่งหลัก ย่อยง่าย ให้สารอาหารครบถ้วน และเหมาะกับน้องหมาทุกสายพันธุ์ ไม่ว่าจะพันธุ์เล็ก พันธุ์ใหญ่ หรือวัยสูงอายุก็ทานได้อย่างสบายใจเลยครับ